Tarihi bilmezsek; hem günümüzdeki gelişmeleri doğru değerlendiremez, hem de geçmişteki tuzakları, riskleri ve ödenen bedelleri tekrar önümüzde buluruz.
İstanbul’un işgalini izleyen günlere ait aşağıda sunulan tarihsel örneklerdeki(*) bazı isimleri, örneğin; İngiltere yerine ABD, damat yerine enişte, halife padişah yerine müslüman başkomutan olarak değiştirdiğinizde, günümüzde yaşananlarla pek farklı bir durumun olmadığı görülecektir.
1-Karadeniz Ordusu Başkomutanı General Milne’in Raporu ( 16 Aralık 1918):
"Padişah İngilizlerin Türkiye’nin idaresini mümkün olduğu kadar çabuk ellerine alması için istirhamda bulundu. Kafkasya’daki Türk askerini İngilizlerin buyruğuna vermeye ve istenmeyen subayları görevlerinden almaya hazır."
2-Yüksek Komiser Amiral Webb’in Raporlarından Alıntılar (1919):
-Damat Ferit, İngiltere’ye teveccüh göstermek için her istediğimiz kişiyi tutuklamaya hazırdır.(5 Mart)
-Hükümet yeni tutuklamalara başladı. İtaatli bir ata fazla antrenman yaptırıyoruz. Daha iyisini bulamayız. Sadrazam her valiye bir İngiliz danışman atamak istiyor. Bizi mahcup ediyorlar. Damat Ferit hükümeti, düşünülmesi mümkün olan en İngiliz yanlısı hükümettir.(11 Mart)
-Damat Ferit yargılanan İttihatçıların Malta’ ya götürülmelerini öneriyor.( 20 Mayıs)
3-İngiliz Yüksek Komiserliği Müsteşarı Hohler’in Notu ( 21 Temmuz):
“Türkleri zayıflatmak için Kürtleri harekete geçirmek iyi plandır.”
4-ABD Yüksek Komiseri Bristol’ün raporu ( 30 Eylül):
“İngilizler Kürtleri kullanarak milliyetçi akımı boğmak istiyorlar. Türkiye’de Ermenilere karşı bir hareket olduğu da İngilizlerin propagandasıdır.” 5-Veliaht Abdülmecid’ in açıklaması ( 8 Ağustos):
“Anadolu’ daki hareket, hainâne, delice ve gaddarcadır. Türkiye Amerikalılara bırakılmalıdır. 6-Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) Adil ile Harbiye Nazırı( Milli Savunma Bakanı) Süleyman Şefik Paşaların Vali Ali Galip’ e, ”Bir aşiret birliği ile Elazığ’dan hareket ederek Mustafa Kemal’i tutuklamasını ve Sivas Kongresi’ne engel olmasını” emretmeleri ( 3 Eylül) 7-Damat Ferit’in üç İngiliz ile yaptığı gizli anlaşma’dan bazı maddeler ( 12 Eylül 1919): - Boğazlar ve İstanbul, İngilizlerin denetimi altında olacak,
-Türkiye, bağımsız bir Kürdistan’ın kurulmasına karşı çıkmayacak,
-Türkiye, İngiltere’nin Suriye ve Elcezire (Kuzey Mezopotamya) üzerindeki egemenliğini sağlamasına, gerekirse fiili olarak yardımcı olacak (yani asker verecek) ve hilafet gücünü, Müslümanların bulunduğu İngiliz sömürgelerinde, İngiltere’ den yana kullanacak (yani İngiliz emperyalizminin emrine verecek),
-Milliyetçi akımları önlemek ve yönetimi korumak için İngiltere bir zabıta kuvveti örgütleyecek, - Türkiye, Mısır ve Kıbrıs üzerindeki bütün haklarından (!) vazgeçecek,
-Barış koşullarına dönüldükten sonra Padişah, İngiliz hükümeti ile 4. Maddedeki esasları genişletip genelleştirecek gizli bir anlaşma yapacak
8-Mustafa Kemal’in Dahiliye Nazırı Adil’e Telgrafı ( 11 Eylül):
8-Mustafa Kemal’in Dahiliye Nazırı Adil’e Telgrafı ( 11 Eylül):
“Alçaklar! Caniler! Düşmanlarla millet aleyhinde haincesine tertiplerde bulunuyorsunuz..
Aklınızı başınıza toplayın! Galip Bey ve yandaşları gibi akılsızların ahmakça olan boş vaadlerine kapılarak ve (İngiliz subayı) Mr.Noel gibi millet ve vatanımız için zararlı olan yabancılara vicdanınızı satarak yaptığınız alçaklıkların, milletçe tatbik olunacak mesuliyetini unutmayınız!”
Reşit Çağın
13 Ağustos 2011
