Ataturk niye tartisiliyor?
Zulfu Livaneli
Ey sagduyulu insanlar: Hic dunyada boyle bir sey gordunuz mu? 1938'de vefat etmis bir liderin bu kadar tartisildigini, her gun kose yazilarina konu edildigini, taraftarlariyla karsitlarinin kanli bicakli oldugunu hatirliyor musunuz?
Dunyada boyle bir ornek var mi?
Amerikan basini kendi liderlerini unutmus durmadan Ataturk'u yaziyor, Fransiz basininda De Gaulle'den cok Ataturk adina rastlaniyor, Britanya'da adi, Churchill'den fazla geciyor.
Bu size garip gelmiyor mu?
Butun dunya nicin isi gucu birakmis da 130 yil once Selanik'te dogmus olan bir Osmanli cocuguyla ilgileniyor?
Dertleri onun tarihteki rolunu anlamak mi (bize bu kadar merakli olduklarini hic sanmiyorum) yoksa isin icinde baska bir is mi var?
Birazcik akli olan herkes, bu isin durup durup neden kopurtuldugunu merak etmez mi?
Eder elbette.
Iste benim cevabim:
Turkiye Cumhuriyeti anormal sartlar altinda olusmus bir ulkedir. Imparatorlugun Bati tarafindan planli bir sekilde cokertilmesinden sonra Balkanlar, Orta Dogu ve Kafkasya'daki Musluman Osmanli tebaasi, son kale olarak Anadolu'ya goctu. Bu -kilic artigi- insanlarin kulturleri, adetleri, yasam bicimleri farkliydi. Bu buyuk farkliliklar, Anadolu'da zaten karmakarisik olan etnik ve dini yapiya eklenince, acayip bir karisim dogdu.
O ‘karisim'in hayatta kalabilmesinin ve bir arada yasayabilmesinin tek sarti, yeni bir ulus ve yeni bir devlet olusturmakti.
Bu is basarildi ama Bati'daki gibi, zaten var olan homojen bir ulus, bir devlet yaratmadi. Tam tersine, yeni devlet bir ulus yaratti.
Bu karmakarisik yapidan bir ulus yaratan iradenin basinda ise Mustafa Kemal vardi. Ernest Ren an, "Hicbir ulus devlet, gecmisi carpitilmadan yaratilamaz" der. Turkiye Cumhuriyeti de bunun disinda degildi elbette. Tarihi kendine gore yeniden yazdi, icinden ciktigi Osmanli'yi hain ilan etti, Ziya Gokalp adli Kurt asilli bir dusunurumuzun ortaya attigi "Turkculuk tezi"ne asiri bir onem atfetti; yani bir suru asirilik yapti.
Istiklal Mahkemeleri'nin adaletsizligi ise bu asiriliklarin en acikli orneklerine imza atti. (Mesela Orhan Kemal'in babasi Rasit Kemali Bey, bu mahkemelerde gorev yaptigi zaman, aksam yemegi sirasinda asi sandigi bircok kisinin idamina karar verdigini, hukmun hemen infaz edildigini, oysa ertesi sabah bunlarin zavalli at hirsizlari oldugunun anlasildigini dogrulamistir.)
Kazim Karabekir, Ali Fuat Cebesoy gibi Istiklal Harbi kahramanlarina yapilan muamele de korkunctur.
Dersim de bir zulumdur.
Elbette ki aradan bunca yil gectikten sonra b unlari konusacak ve yanlis uygulamalari elestirerek demokrasimizi olgunlastiracagiz.
Buna akli basinda kimse itiraz etmez.
Ama bugun esen ruzgarlar, bunu amaclamiyor. Istedikleri tek bir sey var, Mustafa Kemal Ataturk'u, Hitler gibi bir cani haline getirmek.
Cunku bunu basardiklari gun, Turkiye Cumhuriyeti gayri mesru hale gelecek. Nasil Hitler'in III. Reich'i gayrimesru ilan edildiyse, "bir caninin kanla kurdugu T. C." de o hale sokulacak.
Bazilarinin bilincli, bazilarinin ise bilincsiz olarak girdikleri yol bu.
***
Bilirsiniz; camilerde kubbeleri bir tek kilit tasi tutar. Bu tasi cekerseniz, ona yaslanmakta olan diger taslar gumbur gumbur coker.
Mustafa Kemal, bu cumhuriyetin kilit tasidir. Cunku devlet ve ulus, onun iradesiyle kurulmustur. Cumhuriyeti yikmak isteyenler ise bu gercegi, yani ulkenin Asil topugunu cok iyi bilmektedirle r. Ataturk'u Milosevic gibi bir suclu haline getirebilmek icin gosterdikleri bu sabirsiz istahin sebebi budur.
***
Ataturk'u yikmak, onun dayandigi uc unsuru devirmekle mumkun olabilirdi. Neydi bu uc unsur?
Partisi, ordusu ve halktaki sevgi.
Once partiyi yiktilar. Cumhuriyet Halk Partisi kagit ustunde varligini surduruyor ama artik kesinlikle ayni parti degil. CHP'nin yerinde yillardir yeller esiyor.
Ikinci sutun olan ordu ise perisan. Bunu sadece son donemlerdeki duruma bakarak soyledigimi sanmayin sakin. Bu ordu yillar once, (Ataturk'un vasiyetine aykiri olarak) ic politikaya, darbelere, iskencelere bulastigi, Guneydogu'daki savasi bilerek uzatanlari icinde barindirdigi ve emperyalizmin hizmetine girdigi gun bitmisti.
AKP sadece, bu bitmis kuruma son darbeyi indirdi.
Ataturk'un uc dayanagindan parti ve ordu bitirildikten sonra, sira ucuncu ayaga geldi . Yani onu sevenlerin kalbindeki yeri. Simdi oyunun bu son perdesi oynaniyor. Mustafa Kemal'i itibardan dusurme gayretleri sergileniyor. Bir devrim doneminde ortaya cikan butun fenaliklar, suclar, kabahatler ona yuklenmeye calisiliyor.
Bu da basarildigi gun, bilin ki Turkiye Cumhuriyeti cokmustur.
***
Bazi mesajlarda bana diyorlar ki: "Yahu bu rejim sana kotuluk etmedi mi, ordu genc yasinda seni hapislerde surundurmedi mi, evini barkini yikmadi mi, mahkemeler seni yargilamadi mi, albumlerini yasaklamadi mi, merkez basin seni kac kere lince tabi tutmadi mi? Nasil olur da bu duzeni savunursun?"
Sevgili arkadaslar; dogrudur, haklisiniz. Turkiye'deki zalim rejimin acilarini en cok cekenlerden birisi benim.
Yapilanlari anlatsam kitaplara sigmaz. Hayatim bu zulum rejimine karsi mucadele ederek gecti. Ama hukumetlere, cuntalara karsi mucadele etmek baska, ulkeyi yikmaya calismak baska. Ben hicbir zaman ‘vatan haini' olmadim. O cuntalardan, generallerden, basbakanlardan, polis seflerinden cok daha fazla sevdim bu memleketi. Karsiliksiz sevdim, kotuluk gordugum halde sevdim. Gercek yurtseverler bizleriz. Bu yuzden; ulkeyi yikmak icin Mustafa Kemal'i itibarsizlastirmak oyununa karsi cikiyorum.
Siz 12 Mart'ta, 12 Eylul'de, ordu yuzune Kemalist maskesi takmisken benim hic Ataturk'ten soz ettigimi duydunuz mu?
Elbette duymadiniz. Cunku o zaman iktidar kendisine Kemalist diyen zalim bir grubun elindeydi. Ataturk'u ovmek odullendiriliyordu, buna tenezzul edemezdim.
Ama simdi oyun farkli. Dun Mustafa Kemal'i elestirmek tehlikeliydi, bugun ise onu savunmak.
Ama benim de, tehlikeli bile olsa gercegi soylemek gibi bir huyum var. Ne yapayim!